Sektörel, genel ekonomik, bölgesel kriz, salgın ya da zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Kısa çalışma kapsamında; işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi ve genel sağlık sigortası primleri ödenmesi hizmetleri sağlanmaktadır.  İşverenler; kısa çalışma başvurularını e-Devlet üzerinden yapabilirler. Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz. İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygunluk tespiti yapıldıktan sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine veya işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir. Kısa çalışma uygulamasından yararlanılabilmesi için; işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.

İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;

• İşverenin; genel ekonomik, salgın, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması,
• İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin açıkça tespit edilmesi gerekmektedir.

Kısa çalışmanın uygulanmaya başlaması işverenin çalışma süresini en az üçte biri oranında azaltması gerekmektedir. Yani, kısa çalışmada olan bir işçi en fazla haftada 30 saat çalıştırılabilecektir. İşçi 30 saati geçmemek şartıyla işverenin belirlediği haftalık süre kadar çalışmakla yükümlüdür. İşçinin çalıştığı bu sürenin ücretini tam olarak alması gerekmektedir. Örneğin çalışma süresi 30 saate düşürülmüşse, işçiye aylık ücretinin üçte ikisi işveren tarafından ödenmeli, geri kalan kısım kısa çalışma ödeneğinin karşıladığı oranda İŞKUR tarafından ödenecektir.

İşçi kısa sürelerle çalıştırılıyorsa, çalıştığı süreye ilişkin sigorta primlerinin tamamı işveren tarafından ödenmektedir. Fakat çalışmadığı süreye ilişkin İŞKUR tarafından sadece genel sağlık sigortası primi ödenmektedir. Emekliliğe esas uzun vadeli sigorta primi ödenmemektedir. Kısa çalışmaya gidildiği takdirde emekliliğe esas sigorta primleri ya hiç ödenmemektedir. Çalışma süresi azaltıldı ise de, işçinin çalıştığı süre ile orantılı olarak ödenmektedir. Bu da işçinin prim kaybı anlamına gelmektedir. Kişinin yaşlılık aylığı almak için gereken prim gün sayısını tamamlayacağı tarihi ötelemektedir.

İşçinin Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanabilmesi İçin;

• İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması gerekmektedir. Ancak tüm dünyayı ve ülkemizi kasıp kavuran Covid-19 sebebiyle işverenlerin yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir. İşçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.
• Kısa çalışmaya tabi tutulan işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte çalışma sürelerini ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması gerekmektedir. Ancak yine Covid-19 etkisiyle yapılan kısa çalışma başvurularında, son 60 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde 450 gün prim ödemiş olması gerekmektedir.
• İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması gerekmektedir.
• İşverenler başvuru sonucunu e-Devlet üzerinden takip edebilecektir.
• İşveren; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerden dolayı işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu, İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır.

Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı işin niteliği dikkate alınarak işveren tarafından belirlenir. Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve İŞKUR tarafından ödenir. İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Kısa çalışma dönemine ait kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz. İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu İŞKUR birimine ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur. Belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer. Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.